از سیر تا پیاز انیمیشن

سلام وقتتون بخیر.داشتم چایی با کیک هویج می خوردم و به شیوه های مختلف برندسازی و تبلیغات و انیمیشن فکر می کردم. سال ها قبل اگر یک بیلبورد می‌دیدیم خیلی واسمون جذاب بود و قطعا بهش توجه می‌کردیم. یا اگر تبلیغی داخل تلویزیون پخش میشد، نشان از این بود که اون برند خیلی خوب و با ارزشه.

اما الان توجه به اینجور تبلیغات خیلی کمتر شده، تا جایی که پشت چراغ قرمز، بیلبورد رو نگاه نمی‌کنیم و تا موقع سبز شدن چراغ، پیام های جدید در شبکه های اجتماعی و پیام‌رسان ها رو بررسی می‌کنیم. موقعی که تلویزیون آگهی پخش میکنه، صدای اون رو قطع می‌کنیم و از فرصت استفاده می‌کنیم تا غذا بخوریم، نماز بخونیم و…

دلیل همه این موارد، بیشتر شدن آگاهی مردم نسبت به محصولات و خدمات ارائه شده از سوی شرکت هاست.

داخل این فضا، بهترین حالت برای تبلیغات مفید، اینه که غیر مستقیم عمل کنیم. از طریق آموزش های رایگان، ویدئو، انیمیشن، موشن گرافیک، تصاویر و اینفوگرافیک و… به صورت تدریجی مشتریان رو به سمت خود بکشیم.

دو روز دیگه، یعنی ۶ آبان (۲۸ اکتبر) ، مصادف با روز جهانی انیمیشن هست. این روزها می‌بینیم که خیلی از شرکت‌ها و برندهای بزرگ و معتبر، از ویدئو، موشن و انیمیشن های هدفمند برای تبلیغ و جذب مشتری استفاده می‌کنند.
به همین مناسبت، این هفته تصمیم گرفتم در آدینه با فرتک ، سیر تا پیاز انیمیشن رو به طور خلاصه براتون شرح بدم.

در این مطلب چه مواردی  را خواهیم گفت :

• اصل پایداری تصاویر
• تاریخچه شکل گیری کارتون و پویانمایی از زمان های دور تا به امروز
• تشریح کامل شرکت‌های بزرگ تولید انیمیشن
• معرفی شرکت‌های موفق تولیدکننده انیمیشن در ایران
• آشنایی با نرم افزارهای تولید انیمیشن
• توضیح مختصری از حوزه انیمیشن برای کسانی که قصد شروع این حرفه را دارند

– اصل پایداری تصاویر

پیتر مارک رژه (Peter Mark Roget)، کسی بود که اولین بار در سال ۱۸۲۴ اصل پایداری را کشف کرد.

البته انسان همواره از اولین روزهای خلقت، از این اصل استفاده کرده و آگاهی داشته است که در بخش تاریخچه انیمیشن به طور مفصل در این رابطه صحبت خواهم کرد.

به طور خلاصه، این اصل، حفظ تصویر برای مدت کوتاهی به وسیله ی چشم است. یعنی چشم، تصاویری را که می بیند، برای مدت کوتاهی حفظ می‌کند، همین اصل باعث شده تا ما دچار توهم پیوستگی تصاویر شویم و انیمیشن ها و… را پیوسته و دارای حرکت ببینیم.

شاید برخی از افراد نمی‌دانند که این تصاویر نیستند که دارای حرکت اند، بلکه مجموعه تصاویری هستند که با قرار گرفتن کنار هم، یک سری از فیلم یا انیمیشن را تولید می‌کنند که به هر یک از این تصاویر یک فریم می‌گویند.

به دنبال کشف اصل پایداری تصاویر، مخترعین کوشیدند تا وسیله هایی برای متحرک کردن تصاویر اختراع کنند که نتیجه ی این تلاش و کوشش ها، اختراع چندین وسیله برای متحرک سازی بود.

به طور کلی و خلاصه، کاری که این دستگاه ها انجام می‌دادند، این بود که یک مجموعه از تصاویر پشت سر هم را با سرعتی متعارف به حرکت در می آوردند که باعث توهم پیوستگی می شد.

در ادامه برخی از این دستگاه را برای شما به صورت خلاصه توضیح می‌دهیم که برخی از آنان شالوده‌ی وسایل متحرک‌سازی و نرم افزار های امروزی هستند.

• Thaumatrope (توماتروپ):

از اولین وسیله هایی که بعداً به وسیله ی بازی کودکان در آن دوره تبدیل شد، وسیله ای بود که یک تیکه از مقوای دایره ای شکل را که به یک تکه نخ متصل شده بود به حرکت در می آورد.

در دو طرف این مقوا، تصاویر مجزایی از هم کشیده می‌شد و با چرخیدن این تکه مقوا، شما توهُّم اینکه این دو تصویر، یک تصویر هست را پیدا می‌کردید.

• Zoetrope (زوئتروپ):

این دستگاه یک استوانه‌ ای بود که اطراف آن را شیارهایی احاطه کرده بود. در میان استوانه، مجموعه ای از تصاویری که تصویر قبلی خود را تکمیل می‌کردند جایگزاری شده بود. با جرکت دادن تصاویر داخل استوانه و نگاه‌کردن همزمان به شیارها، افراد گمان می‌کردنند که تصویری پیوسته دارند.

• Flipper book (فلیپربوک):

شاید خیلی از افراد تجربه‌ی کار با فلیپربوک را داشته باشند. این همان کاری است که در کودکی خیلی از افراد کنار لبه دفترشان مجموعه ای از تصاویر را نقاشی می‌کردند و سپس با ورق زدن با سرعت برگه های دفتر، یک انیمیشن کوتاه را به نمایش در می‌آوردند.

– تاریخچه شکل گیری کارتون و پویانمایی از زمان‌های دور تا به امروز

شاید بتوان اولین کسانی را که به صورت جدی انیمیشن را شروع کردند، جیمز استوارت بلکتون  و  توماس ادیسون دانست. آنها با ترکیب طراحی و عکاسی، توانستند اولین کارتون را به نمایش بگذارند و این شروعی شد تا یک سال بعد در پاریس، امیل کول، اولین فیلم خود را به نمایش بگذارد.

۱۹۳۲ سالی پر از اعجاز برای دنیا بود. در این سال، اولین کارتون تمام رنگی با عنوان “گلها و درختان بر می‌گردد” ؛ محصولی از شرکت دیزنی را تماشا کردند. ۵ سال بعد شرکت دیزنی، این‌بار یک شاهکار جهانی را به دنیا معرفی کرد. انیمیشن “سفید برفی و هفت کوتوله” تا آن زمان یعنی سال ۱۹۳۷، کاری بی سابقه و متحیر کننده بود. اینبار این شرکت دیزنی بود که یک شروع طلایی را برای عرصه انیمیشن سازی کلید زد.

اما جالب است بدانید که اولین انیمیشن‌ها و متحرک سازی‌ها، مربوط به این عصر و زمان نیست، بلکه قبل‌تر از آن، زمانی که انسان‌های اولیه توانستند کشف کنند که چگونه می‌توانند بر روی دیوارهای غارها و… علائمی را بکشند و ثبت کنند، توانستند اولین انیمیشن ها را تولید کنند. جالب تر اینکه، ابتدایی ترین انیمیشن ها، در شهر سوخته ایران به ثبت رسیده است که قدمت آن را تا ۳۲۰۰ سال  قبل از میلاد تخمین می‌زنند.

انسان‌های اولیه همواره وقایعی که در طول روز می‌دیدند را بر روی دیوارهای غار و حتی بعدها بر روی سفال‌ها ثبت می‌کردند. آنها می‌خواستند حرکتی که حیوانات دارند را ثبت کنند. بدین منظور، مجموعه ای از حرکاتی را که در طول روز از یک حیوان یا …. دیده بودند را ثبت می‌کردند.

یکی از ایده های قابل توجهی که میتواند به ۱۶۰۰ سال پیش از میلاد نسبت داد، مربوط به فرعون مصر است که برای الهه‌ی آیسیس (Isis)، معبدی را متشکل از ۱۱۰ستون بنا کرد و بر روی هر ستون از معبد، نمایی از الهه اش را طرح زد. زمانی که اسب سواری با سرعت از میان این معبد می‌گذشت، تصویری متحرک از الهه‌ی آیسیس (Isis) می دید.

– تشریح کامل شرکت‌های بزرگ تولید انیمیشن

• The Walt Disney Company

شرکت انیمیشن سازی والت دیزنی، یک از اولین شرکت های تولید انیمیشن است.

در سال ۱۹۲۳ بود که این شرکت توسط والت دیزنی و برادرش روی الیور دیزنی، در قالب یک استودیو کوچک انیمیشن سازی، با نام (استودیو برادران دیزنی) تاسیس شد.

تمرکز این شرکت، بر روی ساخت انیمیش های دو بعدی بود.

والت دیزنی شروعی پر شکوه داشت. بعدها در سال ۱۹۸۶  استیو جابز، که بیشتر او را به خاطر اپل می شناسید، با خرید شرکت «لوکاس فیلم» و تغییر نام این شرکت به پیکسار، که در واقع نام یکی از محصولات سخت افزاری این شرکت بود، به یکی از رغیب های سر سخت شرکت والت دیزنی درآمد.

بیشترین موفقیت شرکت پیکسار، تمرکز این شرکت بر روی انیمیشن های سه بعدی بود. پیکسار با بلند پروازی های استیو‌جابز توانست در مدت کوتاهی با فاصله ی زیادی از شرکت رغیب خود یعنی والت دیزنی، پیشی بگیرد.

پیکسار که بعدها نیاز شدیدی به منابع مالی جدید برای ساخت انیمیشن‌های جدید داشت، طی قراردادی با والت دیزنی، بر آن شد تا انیمیشن‌های مشترک خود را منتشر کنند. از جمله این انیمیشن‌ها، انیمیشن “داستان اسباب بازی‌ها” بود.

– معرفی شرکت‌های موفق تولیدکننده انیمیشن در ایران

در ایران نیز طی چند سال گذشته، شرکت هایی که شاید نام برخی از آن ها را شنیده باشید، در حال فعالیت هستند که امیدواریم آینده ای درخشان در عرصه انیمیشن داشته باشند.

یکی از انیمیشن‌های ایرانی که به تازگی سر زبان‌ها افتاده، انیمیشن “فیل شاه” از شرکت هنرپویا است که در زمانی کوتاه، نظر خیلی از منتقدان ایرانی و حتی خارجی را به خود جلب کرد.

یکی دیگر از استودیوهای انیمیشن سازی ایرانی، گروه انیمیشن فاطمه الزهرا (سلام الله علیها)  نام دارد که با تولیدات انیمیشن‌های ارزشی و دفاع مقدس، توانسته نام خود را به صورت یک برند، در بین انیمیشن سازان ایران، بر سر زبان‌ها بیاندازد.

قائدتاً با پیشرفت حوزه انیمیشن سازی و فیلم سازی، امکانات گسترده تری پیش روی انیمیشن سازان قرار گرفت که آن‌ها را بر این داشت تا در آسمان خلاقیت خود اوج بگیرند و هر روز با ایده هایی نو با یکدیگر به رقابت بپردازند.

– آشنایی با نرم افزارهای تولید انیمیشن

در این میان، شرکت های نرم افزاری همواره کوشیده‌اند تا نیازهای آن حوزه را پاسخگو باشند و برای همین، نرم افزارهایی را گسترش داده‌اند تا کار انیمیشن سازان در حوزه ایده پردازی متمرکز باشد و درگیر دوربین، جلوه های ویژه، طراحی، عکس برداری متوالی و… نباشند.

برخی از نرم افزار هایی که در این حوزه گسترش یافته اند، عبارت اند از:

• autodesk maya (مایا):

نرم افزار مایا را نخستین بار شرکت آلیاس تولید و ارائه کرد و شرکت autodesk  در سال ۲۰۰۵ آن را خریداری و ادامه گسترش  آن را بر عهده گرفت.

مایا؛ یکی از پیشرفته ترین نرم افزار های طراحی و متحرک سازی اجسام و کاراکترها است و کار را برای انیمیشن سازها آسان کرده است. این نرم افزار را می‌توان جعبه ابزار انیمیشن سازان دانست که به تنهایی توانسته تمام نیازها برای تولید انیمیشن را بر طرف کند. اما کسانی هستند که فقط و فقط از این نرم افزار، به عنوان متحرک ساز استفاده می‌کنند و کاراکترهای خود را در یک نرم افزار دیگر که تمرکزش طراحی است تولید و گسترش می‌دهند.

• autodesk 3ds max (تری دی مکس):

شاید خیلی از انیمیشن‌های ۳ بعدی، کار خود را با این نرم افزار شروع کرده باشند. این نرم افزار، اولین بار توسط گری یوست، برای نسخه سیستم عامل داس، خلق و گسترش یافت و به دست شرکت autodesk منتشر شد. سپس بعد از انتشار، نسخه چهارم این نرم افزار را برای ویندوز نیز منتشر کردند. سپس شرکت autodesk، این نرم افزار را از گروه یوست خریداری کرد. نرم افزار ۳ds max را نیز می توان یکی از  جعبه ابزارهای  انیمیشن سازان نام برد. ولیکن از این نرم افزار بیشتر برای مدلینگ (طراحی کاراکتر و اجسام) استفاده می شود تا انیمیت (متحرک سازی کاراکتر و احسام) کردن اجسام.

• poser (پوزر):

نرم افزار poser یکی از نرم افزارهایی است که به طور ویژه بر روی مدلینگ کاراکترها کار کرده و نرم افزارش را برای طراحان کاراکتر، گسترش داده است. البته کنار مدلینگ، ابزارهایی برای متحرک سازی آن‌ها نیز قرار داده شده است.

• zbrush (زی براش):

به عقیده برخی، zbrush  را باید انقلابی در صنعت مدلینگ دانست به طوریکه این نرم‌افزار، ترکیبی از سفالگری و کاراکترسازی را به طراحان ارائه داده است و دیگر طراحی ۳بعدی حاضر نیست که در سیستمش، این نرم‌افزار را نداشته باشد.

این نرم‌افزار به خوبی از عهده بافت‌دهی به اجسام و کاراکترها و همینطور طراحی آن‌ها به سادگی بر آمده است. این نرم افزار قادر است جزئیاتی که قبل از آن فقط چشم انسان به درک آن‌ها بود را بر روی اجسام نقش بزند.

• MAXON Cinema 4D (سینما فور دی):

این روزها Cinema 4D نیز سر و صدای زیادی در بین طراحان به پا کرده است. این نرم افزار نیز مانند خویشاوند خود، zbrush،  روی طراحی کاراکتر تکیه کرده است. با این تفاوت که شما در نرم افزار zbrush، حس یک مجسمه ساز را دارید که با ابزارهای مختلف می‌توانید شالوده ای که داشته اید را به یک طرح تبدیل کنید.

نرم افزارهایی که در بالا به توضیح مختصری از آنها پرداختیم، در حوزه تولید انیمیشن های ۳بعدی فعالیت دارند. البته گاهاً برای انیمیشن‌های دو بعدی نیز استفاده می‌شوند.

امروز یکی از کارهایی که خیلی از کاربران تازه‌کار پیگیر آن هستند، تولید موشن گرافیک‌های دوبعدی و سه بعدی کوتاه است که نسبت زمانی که صرف آن می‌شود، بسیار کمتر از انیمیشن‌های ۳ بعدی ۶۰ دقیقه ای به بالاست.

• Adobe After Effects (افتر افکت):

یکی از نرم افزارهایی که می‌تواند مرجع تولیدات موشن گرافیک دانست، نرم افزار Adobe After Effects است که تا به امروز به خوبی توانسته پاسخگوی نیازهای کاربران خود، در حوزه موشن‌گرافیک باشد. البته خیلی‌ها این نرم‌افزار را برای جلوه‌ های ویژه سینمایی می‌دانند که کاملا درست است. این نرم‌افزار تا ورژن‌های قبلی خود، فقط و فقط به عنوان یک نرم‌افزاری خیلی قوی برای تولید جلوه های ویژه سینمایی و ساخت تریلرهای و موزیک ویدئوها شناخته می‌شد که خیلی از کارگردان‌ها از واحد جلوه های ویژه ی خود تقاضای استفاده از این نرم‌افزار را می‌کردند؛ که البته در حال حاضر نیز همچنان این نرم افزار شهرت بسیار زیادی دارد.

شاید این مطلب براتون جالب باشه: به صدای رنگ ها گوش کنید

سخن پایانی

همواره بشر بر این بوده تا بتواند مجموعه ای از تصاویر را پشت سر هم ببیند و در این راه از هر تلاشی که توانسته دریغ نکرده است. در این عرصه، چه کسانی که به خاطر انیمیشن، به غول‌های دنیا تبدیل نشده اند.

این حوزه یکی از حوزه های به شدت سودآور است که البته کمی زمان‌بر است. با این وجود نمی‌توان از سود زیاد آن گذشت.

سخن من با کسانی که می خواهند پا در این عرصه بگذارند:

مدت زمانی که یک نرم‌افزار را شما می‌توانید فرا بگیرید، بستگی به هوش و زمانی دارد که برای آن می‌گذارید؛ که این زمان می‌تواند در طول ۳ ماه باشد و تا ۱ سال ادامه پیدا کند. ولی یادگیری تمام ابزارها کاری، بسیار ساده است.

در این راه مهمترین و کلیدی‌ترین نکته، تجربه است که در کجا و چه زمانی، چه ابزاری مورد استفاده قرار بگیرد، تا حجم کاراکتر زیاد نشود و….

پس زمان زیادی برای کسب تجربه بگذارید. مطمئن باشید که اگر زمانی را صرف این کار می‌کنید و در این کار موفق شدید و یک طراح خوب یا یک انیمیتور خوب شده اید، کسانی هستند که به دنبال شما باشند و شما بتوانید به طوری کار خود را شروع کنید، حتی در کشوری مانند ایران که هنوز صنعت انیمیشن سازی نیاز به انرژی دارد تا راه به حرکت درآید.

امیدوارم این مطلب مفید بوده و مورد استفاده شما قرار گرفته باشد.

هفته ی آینده نیز منتظر #آدینه_با_فرتک باشید.

جمعه ها، ساعت ۲۰

موفق و پیروز باشید.